Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Petrum anno incarnationis Dominice M.CCCC.LXXXIII. septimo kalendas Martii, pontificatus nostri anno duodecimo.

NOTA.

Este breve es útil no solo para el objeto de mi Memoria, sino para otros asuntos de la historia eclesiástica de España, y sucesion de los obispos. Si el señor Loperraez lo hubiera visto, no hubiera padecido las equivocaciones en que incurrió por lo respectivo al tiempo en que se dió al cardenal

D. Rafael Galeoto y Riario, sobrino del papa, el obispado de Osma; y hubiera procurado indagar qué habia sobre la persona de D. Francisco Ortiz, cuya remocion y llamamiento á Roma hizo el sumo pontífice á peticion de la reyna.

N.° IV.

Bula de Sixto IV. en 2 de Agosto de 1483, de la qual constan muchas quejas contra el modo de proceder de la Inquisicion de Sevilla.

Original en la biblioteca particular del rey, y copia en Cantolla: continuacion de la compilacion de Lumbreras, lib. 3. fol. 182.

Sixtus,

memoriam.

episcopus, servus servorum Dei, ad futuram rei

Etsi romani pontificis sacri appostolatus ministerio ordinatione divina præsidentis, in hoc potissimum versetur intentio ut ecclesiasticarum legum decreta serventur, et juxta illorum tenorem singula dirigantur, occurrunt tamen sæpe tempora, necesitates, et cause in quibus illarum acerbitatem solita benignitatis gratia convenit moderari; ipsis præsertin decretis testantibus quod regule sanctorum patrum pro tempore, locis, et personis, negociisque instante necesitate tradita fuerint: unde reprehensione carere oportet, si ipse pontifex juxta diversitates rerum, personarum, negociorum, et temporum, necesitate potius vel pietate suadente, tradite sibi in beato Petro potestatis plenitudine, rigorem juris,

[ocr errors]

appostolica mansuetudinis temperet suavitate, qui minister misericordia Dei ita lapsibus humanis subvenire consuevit ut non solum per baptismi gratiam sed etiam per pænitentia medicinam spes vite reparetur æternæ, ut qui dona regenerationis violassent proprio se indicio condemnantes, ad remissionem criminum pervenire meruerint.

Dudum siquidem ex relatione charissimi in Christo filii nostri Ferdinandi regis, et charissimæ in Christo filiæ nostræ Elisabeth regina Castelle et Legionis illustrium acceperamus quod in diversis civitatibus terris et locis dictorum regnorum erant quamplurimi pro christianis apparenter se gerentes qui ritus et mores judeorum judaicæque superstitionis et perfidiæ decreta et præcepta servare, et à veritate tan catholicæ fidei et cultus illius, quam articulorum ejusdem incredulitate recedere veriti non fuerant, nec verebantur; et in dies sic eorum judaizantium infidelitas excreverat quod illius sectatores alios judaizare facere et ad diversos errores contra catholicam fidem inducere non formidaverant.

Nos tunc regi et reginæ præfatis, ut contra sic appostatantes et à fide deviantes juxta locorum exigentiam inquisitores nominare possent per alias nostras litteras concessimus facultatem; qui dilectos filios Michaelem de Morillo, magistrum, et Joannem de Sancto Martino, baccalaureum in theologia, ordinis fratrum predicatorum profesores, in civitate hispalensi et illius diœcesi inquisitores nominaverunt ; et demum eosdem Michaelem et Joannem qui usque tunc in civitate et diœcesi hispalensi officio Inquisitionis contra tales sic judaizantes vaccaverant, Castellæ et Legionis regnis præfatis dicte judaice superstitionis sectatorum et quorumlibet aliorum cujusvis heretica pravitatis labe pollutorum inquisitores appostolica auctoritate de fratrum nostrorum consilio ad nostrum et appostolica sadis beneplacitum deputavimus cum plena potestate inchoatos antea per eos procesus quatenus rite et recte processisent resumendi et illos prosequendi ac ad finem, una cum locorum ordinariis seu eorum officialibus, secundum formam à jure traditam perducendi, et alios de novo contra quoscumque haretica pravitatis reos et fautores eorum inchoandi, et prosequendi; necnon juxta sacrorum canonum instituta faciendi, mandanTom. V. N. 2.

Aa

di, et exequendi omnia et singula que ad Inquisitionis hæretica pravitatis officium hujusmodi quomodolibet pertinebant: ac voluimus quod si inquisitores et ordinarii præfati, eorumdenque ordinariorum officiales in præmissis negligentes forent vel remissi, nonnullas tunc expressas ecclesiasticas censuras et pænas, etiam privationis regiminis et administrationis suarum ecclesiarum incurrerent, sicut etiam per alias nostras litteras decrevimus et ordinavimus.

Et succesivè per Nos etiam accepto quod nonnulli, contra quos inquisitores prefati processerant, à quibusdam eis (ut asserebant) in hujusmodi processibus illatis gravaminibus ad sedem appostolicam duxerant appellandum, et in dies appellabant; ac hujusmodi appellationum causas in romana curia commiti obtinuerant, et in dies obtinebant ; et per eorumdem commissarios dictis inquisitoribus, nè in processibus hujusmodi, dictis appellationibus coram eis pendentibus, procederent, inhiberi; eosdemque inquisitores et promotores causarum earumdem, seu fidei procuratores in partibus illis deputatos ad prosecutionem causarum appellationum hujusmodi citari procuraverant, et procurabant; ex quo tardabatur officium inquisitionis memoratum. Nos tunc venerabilem fratrem nostrum Ennecum archiepiscopum hispalensem, judicem delegatum in omnibus et singulis hujusmodi appellationum causis quomodo libet ad sedem præfatam interpositis, et quas in futurum interponi contingerent per quoscumque et quandocumque in concernentibus negocium Inquisitionis hæretica pravitatis hujusmodi in regnis prædictis, cum plena potestate causas ipsas appellationum interpositarum et quas interponi contingeret, per se vel alium seu alios, ubicumque sibi placeret auctoritate nostra cognoscendi, et per ipsum duntaxat fine debito terminandi, ita ut absque alia speciali commissione desuper facienda interpositas quascumque appellationum causas, et introductas coram causarum appostolici palacii auditoribus, et quibuscumque aliis judicibus delegatis in romana curia, vel extra eam (quarum statum etiam si in illis conclusum foret, ac auditorum ac judicum de illis cognoscentium, nec non personarum ecclesiasticarum et secularium quas concernebant, nomina et cognomina, dignitates, et preeminencias ecclesiasticas et

[ocr errors]

seculares in quibus constitute existebant, pro expressis habuimus quas que motu propio et ex certa nostra scientia ad Nos advocavimus) in statu debito resumere et illas ulterius et quas de novo interponi contingeret per se vel alium ut prefertur, ubilibet audire et cognoscere, ac per se ipsum fine debito terminare libere et licite valeat, (tan ad eorumdem appellantium, quam fidei catolice in partibus illis procuratorum, seu promotorum causarum criminalium curiarum ordinariorum partium earumdem instantiam) auctoritate appostolica fecimus, constituimus, etiam deputavimus ad nostrum et prafata sadis beneplacitum.

et

Et quod ab ipso Enneco archiepiscopo (et ab eis quibus idem Ennecus archiepiscopus in causis appellationum hujusmodi vices suas duceret in audiendo et cognoscendo committendas) ante vel post latam per Ennecum archiepiscopum sententiam, in eisdem appellationum causis, (sicut à nobis cujus vices in his Ennecus archiepiscopus et illi gererent, cujusque personam representarent) nequiret ullatenus appellari; sicut à deffinitiva sententia in causa heresis lata appellari non posset, præfata auctoritate statuimus.

Et ne in processibus et causis hereses hujusmodi contra personas civitatis et diocesis hispalensis eo pretextu quo dictus Ennecus archiepiscopus in eis intervenerit in posterum ut ordinarius, appellantes in casibus à jure permissis carerent judice in eisdem partibus qui causas appellationum hujusmodi audiret, voluimus quod dictus Ennecus archiepiscopus de cetero in hujusmodi Inquisitionis hæretica pravitatis negociis contra sue ordinariæ jurisdictioni subjectos, non per se ipsum, sed per suum officialem ordinarium jurisdictionem cum inquisitoribus prædictis exercere quoties contingeret expedire posset; et appellationum causas, quas etiam ab eodem officiali suo tunc interponi contingeret in casibus à jure permissis, tamquam delegatus appostolicus audire, cognoscere, et fine debito terminare pari modo posset, vigore litterarum nostrarum dum ab illis in hujusmodi Inquisitionis negocio appellari.

Revocavimus insuper omnia et singula privilegia quibuscumque judeis bautizatis aut de genere judeorum provenientibus

super reconciliationibus et hæresis abjurationibus aliter quam secundum formam juris faciendis à Nobis et sæde apostolica concessa; prout hæc et alia in singulis litteris nostris predictis, quorum tenores præsentibus pro expresis habemus, plenius continetur.

Cum autem gravis querela civium et incolarum civitatis et diocesis hispalensis ad aures nostras pervenerit, quod in causis avocatis et in partibus commissis hujusmodi, sperent quod rigor excedat juris temperamentum; ad earumque causarum prosecutionem in partibus illis non pateat tutus accessus; quodque licet quamplures ex civibus civitatis et diocesis hispalensis utriusque sexus (qui de crimine hæresis et appostasia erant diffamati, sive culpabiles inventi) ad cor reversi diversas litteras. super hujusmodi diffamationibus et culpis absolutorias, reintegratorias, restitutorias, et nonnulla alia circa hac necessaria et opportuna continentes à penitentiaria nostra, vel speciali aut expreso nostro assensu emanatas obtinuerunt, et illarum aliquæ tan in romana curia quam extra executioni devitæ fuerunt demandatæ; aliquæ vero adhuc maneant in pendenti, tan per inquisitores et ordinarium præfatos seu ab eo deputatos contra tales absolutos, et qui in vim litterarum hujusmodi absolvi et reintegrari pos sint et debeant processum extitit hactenus, et proceditur in dies, etiam in opprobrium absolutorum, et absolvi deventium et patentium hujusmodi, statuis quibusdam eorum nomina designantibus per curiam secularem concrematis.

Nos igitur attendentes quod, suffragante divina gratia, cum alias, tum maxime hodierno tempore, in romana curia, in omni genere scientiarum, et præsertin theologia ac juris canonici aliarumque facultatum, et potissime in venerando collegio auditorum causarum nostri palatii appostolici, grandis est copia peritorum qui prudenter acute, caute et sagaciter hæc omnia intelligere, excutire examinare, et rursus ea juste equanimiter moderare, et sapienter judicare decidere et deffinire scienter poterunt, et conscientiam nostram curabunt, tan ex premissis quam ex certis aliis causis animum nostrum moventibus, motu proprio non ad ipsorum civium vel aliorum nobis super hoc oblate petitionis instantiam,

« AnteriorContinuar »