tingeret, usque ad numerum viginti dumtaxat in toto regno predicto persone conjugate et bonæ fame ad idipsum personaliter nominandi, privilegio arma deferendi uterentur; ac defunctorum vel absentium aut amotorum loco alii infra eumdem numerum subrogari possent, quorum tam ab initio ex tunc nominandorum quam per eorum absentiam vel amotionem hujusmodi in posterum subrogandorum nomina officialibus civitatis vel loci ubi dicti inquisitores residerent intimarentur; immunesque et privilegiati haberentur advocatus et procurator fiscalis, notarii consiliarii duo, ordinarii nuncii et alii pro actibus particularibus dicti officii creati ipsorum officii exercitio dumtaxat durante; et medieus et chirurgicus stipendiati per prædicte Inquisitionis officium; receptorque bonorum confiscatorum et custodes carcerum ac portarum. Et quod in alicujus criminis propter quod corporali pæna puniendus veniret reus, in officialem seu familiarem dicti officii recipi non posset et admissus cum ipso vel ad cujusvis instantiam expelli deberet. Ac ad ipsorum officialium seu familiarium instantiam nemo civiliter extra suum ordinarium forum conveniretur; et si contrarium fieret id nullum ac irritum foret et actor per inquisitores pro tempore existentes in expensis et damnis in duplum condemnaretur. Et si aliquis dicte Inquisitionis officialis aliqua bona litigiosa vel super quibus lis moveri de proximo speraretur oneroso vel lucrativo titulo compararet, illorum ratiotione conveniri posset coram alio suo judice ordinario. Et si pratenderet jus sibi competere in bonis per judicem sæcularem apprehensis, liceret eidem judici seculari in hujusmodi casu super articulis litispendentiæ firmarum et proprietatum et eorum quorumvis usque ad sententias diffinitivas et rem judicatam ad illius executionem inclusive, quibuslibet inquisitorum prohibitionibus non obtantibus procedere. Et si vinearum custodes aquædustuum mundatores, aquarum portitores, et alii quivis seculares officiales, quemcumque ex domesticis, et continuis commensalibus et officialibus et ministris dicte sancte Inquisitionis inflagranti maleficio deprehensum caperent, capi, et hujusmodi occasione molestari per dictos inquisitores nullomodo possent. Et si super hoc aliqua armorum vel pignorum captorum restitutio aut alia provisio facienda foret, illa fieret per superiores judices dictorum custodium mandatorum vel possitorum aut aliorum secularium officialium prædictorum juxta municipalia jura et consuetudinem dicti regni Aragonum pro tempore deputatos, et dicti officiales Inquisitionis deprehensi punirentur criminaliter per dictos inquisitores prout sibi videretur. Et si ullus ex dictis officialibus Inquisitionis mercaturam exerceret, officio per eum in dicta Inquisitione obtento per dictos inquisitores exeorum officio quam primum res ad eorum notitiam perveniret, vel ad instantiam persone cujusvis de dicto regno Aragonum privari deberet. Et donec talis officialis mercaturam exercens privatus declararetur, ratione mercature quam interim exercet, jura que solveret si dicte Inquisitionis officialis non existeret, solvere teneretur. Quodque officiales et ministri dicte Inquisitionis contribuere deberent in omnibus et singulis oneribus impositionibus et aliis juribus patrimonialibus, et mixtis ac si dicte Inquisitionis officiales non essent. Et si quis1 iam pro bono christiano habitus, et reputatus vendidisset aut venderet bona per eum possessa, aut eorum partem post commissam hæresim et deinde condemnaretur de hæresi, et ejus bona fisco applicarentur et ipse fiscus eadem bona vendicaret, teneretur idem fiscus restituere emptori pretium quod legitime constaret fuisse solutum venditori hæretico. Et si quis bona fide et sine fraude solvisset aut solveret aliquod debitum, aut luxisset, aut lueret aliquod censale ab hæretico pro bono christiano reputato antequam de hæresi damnaretur vel ejus hæredibus, non posset ipse vel ejus hæredes aut succesores impeti super debito, aut censuali prædictis nec aliis desuper quomodolibet molestari per fiscum vel aliam dicte Inquisitionis personam. Et si maritus aut socer alicujus mulieris de hæresi condemnaretur et ejus bona per fiscum occuparentur, deberet idem fiscus dotem, bene et sine fraude solutam et per dictum maritum vel socerum mulieris que cum viro qui pro bono christiano tempore contractus matrimonii erat reputatus, matrimonium contraxisset, etiam si jam tunc in hæresim lapsus foret, receptam restituere. Et quod quicumque venissent in compositione facta su , , per bonis defunctorum et solvissent pro dicta compositione aliquam pecuniæ quantitatem, si defunctus fuisset aut foret comdemnatus de hæresi et fiscus ipsius comdemnati bona occupasset vel occuparet, tantumdem recuperarent ex dictis bonis quantum ipsorum pro dicta compositione solvisse constaret, dummodo solutio facta non esset de bonis ipsius comdemnati. Et quod ministri et officiales dicte Inquisitionis quarumvis personarum debitores, et eorum debita suis creditoribus, infra certi tunc expresse vel subcerto modo moderandi temporis spatium, sub pena privationis officii quod quilibet ex dictis debitoribus in prefata Inquisitione obtineret, solvere tenerentur. Et quod si aliquis testis falsum deponeret in dicto Inquisitionis offitio, per judices ecclesiasticos ordinarium dioecesis, inqua falsum hujusnodi commiteretur et dicte pravitatis inquisitores in eadem diœcesi pro tempore deputatos simul, ita ut alius sine alio procedere non posset puniretur et quod pravitatis ejusdem inquisitores prætextu clausularum in contractibus apponi solitarum, per quas contrahentes à propriis judicibus et foris renunciare, et cuivis judici et foro per actorem eligendo submittere solent, directe vel indirecte de hujusmodi contractibus non cognoscerent. Et quod eognitio causarum vel executio super creditis patrimonialibus officialum vel ministrorum dicte Inquisitionis ad dictos inquisitores non spectaret, nec ipsi inquisitores per se vel in alios se illis intromittere possent. Et ut contra eos qui primis uxoribus superstitibus secundas duxissent aut ducerent, et eas que primis viventibus viris ad secunda auderent vota transire, dicti inquisitores non procederent nisi taliter delinquentes de matrimonii sacramento male sentirent ; sed hujusmodi excessuum punitio judicibus ordinariis libere remaneret. Ipsi que inquisitores de blasfemiis nisi manifestam hæresim saperent videlicet ut est Deum non esse aut in eo omnipotentiam negare vel cum aliis articulis fidei contrariis cognoscere non valerent. Et cum ordinarii locorum inquisitores per sedem predictam deputati in causis fidei et criminis hæresis concurrant; dicti ordinarii qui ab Inquisitionis hujusmodi exercitio regis precibus abstinuerant, illam extunc libere exercerent. Et salvus conductus inquorum concessione passim committe batur abusus, eis per dictos inquisitores dumtaxat concederetur quorum opera in perhibendo testimonio aut alio actu necessario dicte Inquisitionis hujusmodi officium concernenti opus esset ; et testimonio perhibito seu alio modo completo, post lapsum temporis ad redeundum ad loca unde salvus conductus hujusmodi habentes vocati forent competentis expirarent eo ipso. Et quod dicti inquisitores de ipsius regni Aragonum deputatis, ac generalibus introitibus, et aliis rebus ad dictos deputatos spectantibus et ipsius deputati officialibus et ministris in his que ad diputationis officium pertinerent, seu de impositionibus civitatum oppidorum et locorum dicti regni, se nullatenus intromitterent : et quidquid secus super premissis per generalem pro tempore existentem, et alios dicte pravitatis inquisitores, eorum ve officiales vel ministros in dicto regno fieri, vel attemptari contingeret, foret ipso jure nullum et regales, et alii officiales seculares ad observandum inhibitiones contra premissa vel eorum aliquod à dictis inquisitoribus pro tempore factas, minime essent astricti. Et quod in causis appellationum ab aliquo particulari inquisitore ad generalem inquisitorem pravitatis ejusdem, pro tempore interpositarum per eumdem generalem inquisitorem cum consiliariis dicti regis ad illarum decisionem modis et formis tunc expresis procederetur et illis pendentibus sentencie late executioni demandari non possent concesso tamen competenti tempore, videlicet viginti ad causas hujusmodi appellationum introducendarum et triginta dierum ad fidem illarum introductione faciendam, qui viginti ad appellationes introducendas à die quo apostoli reverentiales seu refutatorii concederentur, et triginta dies ad faciendum fidem introductionis appellationum hujusmodi à die quo litteræ citatorie et inhibitorie parti appellanti concederentur computari deberent: ipse que generalis inquisitor concederet generales litteras executoriales declaratorum decretorum ordinatorum additorum et conventorum hujusmodi, directas omnibus et singulis inquisitoribus dicti regni Aragonum, mandando eisdem sub excomunicationis pena quod illa omnia observare et observari facere deberent. Perterea quod possessores perse ipsos vel eos aquibus causam haberent titulo oneroso vel lucrativo bonorum , immobilium quæ hæreticorum fuissent, triginta annorum prescriptio tueretur, ita ut supra illis per fiscum regni molestari, aut illa ab eis per eumdem fiscum vel inquisitores prefatos aut ab eis causam habentes exigi non possent. Quodque depositorum siwe commodatorum cautiones, censualia, et alia debita totidem annorum prescriptione que sine alia medii temporis deductione aut interpellatione etiam concernenti ignorantiam continua esset, inexigibilia efficerentur et remanerent. Ac quod generalis, et alii inquisitores præfati supersederent in cognitionibus causarum usurarum nec de illis quoquo pacto cognoscerent nisi aliquis assereret usuram peccatum non esse, sed expectarent confirmationem revocationum illarum sicut per dictum Ferdinandum regem sibi erat promissum. Et quod inquisitores tam generales quam particulares pro tempore existentes tenerentur observare cum omni effectu constitutionem felicis recordationis Joannis P. P. XXII. predecessoris nostri contra nigromanticos editam que incipit : Super illius specula, quam per nos innovari et perpetuo per totum regnum Aragonum prædictum observari mandari procurarent. Et quod generalis et alii particulares inquisitores qui tunc erant in dicto regno, deberent jurare, mediante actu publico per notarium officii Inquisitionis hujusmodi redigendo, tenere, observare et adimplere cum effectu capitula supradicta : et eodem modo jurare deberent eorum succesores in eorum admisione ad sua officia, quod tenerentur dare instrumentum publicum cum dictorum capitulorum insertione infra quinque dierum à die quo id petitum fuerit, computandum spacium, cuicumque petenti; et unum florenum pro hujusmodi laboribus solvere offerenti et solventi : ac dictus generalis inquisitor capitula et juramentum hujusmodi redacta in forma publica deputatis dicti regni ante earumdem curiarum celebrationem consignare ac dare teneretur ordinatum et capitula ac ordinationem hujusmodi quæ per felicis recordationis Julium papam II. etiam predecessorem nostrum, et per nos confirmata et approbata fuerant. Et eidem Carolo regi in congregatione dictarum curiarum in dicta civitate cesaraugustana per eumdem Carolum regem celebrata propositum extitit ut circa sancte Inqusitionis exercitium predicta capitula servarentur et ulterius idem Carolus Tom. V. N. 2. Cc : |